فهرست مطالب متانول
متانول
متیل الکل، کاربینول، الکل چوب، متیل هیدرات، الکل متیلیک
Methanol
Methyl alcohol, Carbinol, Wood alcohol, Methyl hydrate
CAS #: 67-56-1
UN #: 1230
EC #: 200-659-6
متانول چیست
متیل الکل جزء دسته الکل نوع اول می باشد که از نظر ظاهری مایع سمی بی رنگ و با قابلیت اشتعال بسیار بالا است. این ماده قطبی بوده و از ساده ترین نوع الکل ها می باشد و یک ماده مهم در سنتز شیمیایی می باشد. همچنین دارای فرمول شیمیایی CH3OH می باشد.
ساختار متانول به این صورت است که که دارای یک گروه متیل متصل به یک گروه هیدروکسیل است و اغلب به اختصار MeOH نامیده می شود. متیل الکل یک حلال قطبی پروتیک، مایع سبک، فرار، با بوی مشخص شبیه اتانول است. متانول به مراتب سمی تر از اتانول است. دانسیته متانول برابر با ۰.۷۹۲ گرم بر میلی لیتر می باشد.
اطلاعات فیزیکی و شیمیایی متانول
فرمول متانول | CH3OH |
شکل ظاهری متانول | مایع شفاف بی رنگ، عاری از مواد معلق |
نقطه جوش متانول | ۶۴.۷ درجه سانتی گراد (۱۴۸.۵ درجه فارنهایت، ۳۳۷.۸ درجه کلوین) |
ثابت تفکیک اسیدی (pka) | ۱۵.۵ |
دانسیته (گرم بر سانتی متر مکعب) | ۰.۷۹۲ |
جرم مولکولی متانول | ۳۲.۰۴۲ گرم بر مول |
فشار بخار (در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد) | ۱۳.۰۲ کیلو پاسکال |
ویسکوزیته (در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد) | ۰.۵۴۴ میلی پاسکال ثانیه |
حلالیت در آب | کاملا محلول |
نقطه انجماد (درجه سانتی گراد) | ۹۷.۶- درجه سانتی گراد (۱۴۳.۷- درجه فارنهایت، ۱۷۵.۶ درجه کلوین) |
ضریب شکست | ۱.۳۳۱۴۱ |
درصد خلوص | ۹۹.۸۵ درصد |
مواد غیر فرار | ماکسیمم ۲ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر |
کاربرد متانول
Methanol بهعنوان ضدیخ، حلال و سوخت بکار برده میشود. از متانول برای تقلیب اتانول نیز استفاده میشود، این عمل به منظور غیرقابل شرب نمودن اتانولی که برای مصارف صنعتی تولید میشود انجام میپذیرد (در کشورهای اسلامی به جهت مسائل شرعی و در کشورهای دیگر به جهت معافیت از مالیات فروش مواد مستکننده) بدین منظور از مواد دیگری چون پریدین و تربانتین نیز استفاده میشود.
این ماده به صورت محدود به عنوان سوخت در موتورهایی با سیستم احتراق داخلی استفاده میشود. ماده تولید شده از چوب و سایر ترکیبات آلی را متانول آلی یا بیو الکل مینامند که یک منبع تجدید شدنی برای سوخت است و میتواند جایگزین مشتقات نفت خام شود. با این همه، از بیو الکل ۱۰۰ درصد نمیتوان در ماشینهای دیزلی بدون ایجاد تغییر در موتور ماشین استفاده کرد.
۴۰ درصد از متانول تولیدی برای تهیه فرمالدئید استفاده میشود که آن هم در تهیه پلاستیک، تخته سه لایی، رنگ و مواد منفجره استفاده میشود. برای تغییر ماهیت اتانول صنعتی و جلوگیری از کاربرد آن به عنوان نوشیدنی، مقداری متانول به آن اضافه میکنند. دی متیل اتر از مشتقات متانول است که به جای CFCها در افشانههای آتروسل به عنوان پیشرانه استفاده میشود. همچنین از متانول در تهیه استیک اسید و متیل ترشیو بوتیل اتر نیز استفاده میشود.
نکات ایمنی
اثرات مواجهه کوتاه مدت: ماده برای چشم ها، پوست و مجرای تنفسی تحریک کننده است. این ماده ممکن است باعث اثراتی بر سیستم عصبی مرکزی شود. این امر ممکن است منجر به از دست دادن هوشیاری شود. مواجهه می تواند باعث نابینایی و مرگ شود. اثرات ممکن است به تأخیر بیفتند. مراقبت پزشکی ضرورت دارد.
اثرات مواجهه طولانی مدت یا مکرر: تماس مکرر یا طولانی مدت با پوست ممکن است باعث درماتیت شود. این ماده ممکن است باعث اثراتی بر سیستم عصبی مرکزی شود. این امر ممکن است منجر به سردردهای مداوم یا مکرر و اختلال بینایی شود.
دفع نشتی: منطقه خطر را تخلیه کنید. با کارشناس مشورت کنید. تمام منابع ایجاد شعله را حذف کنید. از تهویه ایمن استفاده کنید. لباس محافظ کامل دارای تجهیزات تنفسی استفاده کنید. پساب شستشو به داخل شبکه فاضلاب دفع نشود. تا حد ممکن مایع نشت کرده و ریخته شده را در ظروف سر پوشیده جمع آوری کنید. مایع باقیمانده را در ماسه یا جاذب خنثی جذب کنید. باقیمانده را با آب فراوان بشویید. بر اساس مقررات محلی ذخیره و دفع کنید.
طبقه بندی و برچسب گذاری:
بخار و مایع با قابلیت اشتعال بالا.
سمی در صورت بلعیدن.
زیان آور در صورت استنشاق.
باعث آسیب به دستگاه اعصاب مرکزی می شود.
توضیحات تکمیلی
مصریان باستان متیل الکل را از تجزیه گاز به دست می آوردند. Methanol خالص برای اولین بار در سال ۱۶۶۱ توسط رابرت بویل از طریق تقطیر چوب بلوط، سنتز شد. سپس در سال ۱۸۳۴ شیمیدانان فرانسوی ترکیب اصلی متانول را تعیین کردند. اصطلاح متیل در حدود سال ۱۸۴۰ از متیلن گرفته شده و سپس متیل الکل نام گرفت، در نهایت کنفرانس بین المللی نامگذاری شیمیایی در سال ۱۸۹۲ آن را به متانول تغییر داد.
متیل الکل یک مایع محلول در آب است. همچنین این ماده خاصیت اشتعال پذیری بالایی داشته و بخارات آن مقداری سنگین تر از هوا بوده و می تواند مشتعل شود. نکته قابل توجه این است که در صورت مشتعل شدن با شعله بی رنگ می سوزد، به همین دلیل باید رعایت موارد ایمنی را در نظر گرفت. همچنین باید گفت از ویژگی های متانول این است که هنگام استفاده به عنوان سوخت با غلظت بالا، الکل های تشکیل دهنده برای برخی از فلزات همچون آلومینیوم خاصیت خوردگی پیدا می کنند.
ناخالصی های دیگری همچون استون و اتانول (که جداسازی آنها به روش تقطیر سخت می باشد.) در متیل الکل یافت می شود که با استفاده از روش طیف سنجی UV-vis ناخالصی های آروماتیک و به وسیله تیتراسیون کارل فیشر محتوای آب را شناسایی و تعیین می کنند.
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که متانول اسید است یا باز؟ باید گفت که الکل چوب یا متیل الکل تقریبا خنثی بوده و pH آن برابر با ۷ تا ۷.۵ می باشد.
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی متیل الکل:
حلالیت در آب
تجزیه پذیری زیستی
حامل انرژی: ذخیره سازی آن به عنوان یک مایع بسیار راحت تر از هیدروژن و گاز طبیعی می باشد.
سازگار با موتورهای احتراق بنزینی: با ایجاد کمترین تغییرات در ساختار موتورها و زیر ساخت های حامل و ذخیره کننده سوخت های مایع
انرژی احتراق کم: انرژی احتراق آن ۱۵.۶ کیلوژول بر لیتر و نصف بنزین می باشد، حال آن که اتانول ۲۴ و بنزین ۳۳ میلی ژول بر لیتر می باشد.
علیزاده –
بسیار عالی