فهرست مطالب تری اتانول آمین
تری اتانول آمین
ترولامین، تی ای آ،
Triethanolamine
TEA, TEOA, Trolamine
CAS #: 102-71-6
EC #: 203-049-8
تری اتانول آمین
تری اتانول آمین (Triethanolamine) که به اختصار به آن TEA می گویند، یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C۶H۱۵NO۳ است. این ترکیب آلی به صورت مایع روغنی شفاف و غلیظ است که به دلیل حضور نیتروژن در مرکز آن، بوی ملایم شبیه به آمونیاک را دارد. البته برخی از نمونه های آن به دلیل ناخالصی ممکن است زرد رنگ به نظر برسند. این ماده که یک ترکیب آمینه سوم، تتریول و آمینو الکل است، نقش بافر و سورفکتانت را دارد.
همواره یافتن مواد شیمیایی که بتوانند مواد روغنی و غیر روغنی را با یکدیگر ترکیب کنند، جذاب است. این ترکیبات که تحت عنوان امولسیفایر نامگذاری می شوند کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف دارند. تری اتانول آمین (Triethanolamine) یا همان TEA ترکیبی آلی به شکل مایعی شفاف و غلیظ با بوی آمونیاک است. نقش این ماده در شویندهها، شامپوها، کرم و مایع ظرفشویی به عنوان سورفکتانت و بافر مشهود است. TEA برای پوست تقریبا بی خطر است، اما دوزهای بالای آن میتواند باعث بروز واکنشهای آلرژیک شود.
این ماده از واکنش اکسید اتیلن که از صنعت نفت به دست می آید با آمونیاک آبی تولید می شود. در این واکنش مونو اتانول آمین و دی اتانول آمین نیز ساخته می شود و نسبت محصولات را می توان با تغییر استوکیومتری واکنش دهنده ها کنترل کرد.
اطلاعات فیزیکی و شیمیایی تری اتانول آمین
فرمول تری اتانول آمین | C6H15NO3 |
شکل ظاهری تری اتانول آمین | مایع بی رنگ با بوی ملایم آمونیاک |
نقطه جوش تری اتانول آمین | ۳۳۵.۴۰ºC |
دانسیته | ۱.۱۲۴ g/cm3 |
جرم مولکولی تری اتانول آمین | ۱۴۹.۱۹۰ g |
نقطه انجماد | ۴۲ºC- |
حلالیت در آب | قابل اختلاط در آب |
دمای ذوب | ۲۱.۶۰ºC |
کاربرد تری اتانول آمین
TEA بیشتر در ساخت سورفکتانت ها مانند امولسیفایر ها کاربرد دارد و یک عنصر رایج در فرمولاسیون محصولات صنعتی و مصرفی است. این ماده اسیدهای چرب را خنثی و pH را تنظیم می کند. بدین ترتیب روغن ها و سایر مواد نامحلول در آب را حل می کند.
داروسازی: در پزشکی انواع بیماری ها و عفونت های گوش را با قطره حاوی این ماده درمان می کنند. در داروسازی این ترکیب آلی، ماده فعال در برخی از قطره های گوش است و به منظور درمان جرم های نهفته در گوش استفاده می شود.
تولید سیمان: این ماده به عنوان افزودنی آلی در تولید سیمان در آسیاب کلینکر مورد استفاده قرار می گیرد. بدین ترتیب از تجمع پودر روی سطح و دیواره ها جلوگیری می کند و فرایند آسیاب را آسان می کند.
آرایشی و بهداشتی: این ماده در محصولات آرایشی از جمله کرم ها، لوسیون ها، شامپوها، عطرها و فوم های اصلاح به عنوان یک متعادل کننده pH کاربرد دارد.
امولسیون کننده: مسلما برای مخلوط و نگهداری یک ماده روغنی و یک ترکیب غیر روغنی به یک ماده ی سومی به نام تثبیت کنند یا امولسیفایر احتیاج داریم. TEA می تواند به عنوان امولسیفایر محصولات روغنی و غیر روغنی را با یکدیگر مخلوط کند. از سوی دیگر این ماده به عنوان تثبیت کننده به افزایش ماندگاری این مخلوط ها کمک می کند.
آزمایشگاه ها: این مایع قلیایی و بی رنگ در شامپوها برای افزایش ظرفیت کف کردن آنها استفاده می شود. البته خاصیت تحریک کنندگی پوست را دارد که می تواند به مو آسیب برساند و باعث خشک و شکنندگی آن شود.
نکات ایمنی
اثرات مواجهه کوتاه مدت: این ماده برای چشم ها، پوست و مجاری تنفسی تحریک کننده است.
اثرات مواجهه طولانی مدت یا مکرر: تماس مکرر یا طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد حساسیت پوستی شود.
دفع نشتی: مایعات نشتی و ریخته شده را تا حد امکان در ظروف سرپوشیده جمع آوری کنید. سپس با آب فراوان بشویید.
طبقه بندی و برچسب گذاری:
ممکن است در صورت بلعیدن یا تماس با پوست مضر باشد
باعث تحریک چشم می شود
توضیحات تکمیلی
در سال ۱۹۹۹ تقریبا ۱۵۰ هزار تن از این ماده شیمیایی تولید گردید. به طور عمده از این ماده در فرآورده های پرداخت سطوح، محصولات بهداشتی، لاستیک ها و … به کار گرفته می شود. از این ماده در محصولات شیمی کشاورزی، در فرآیند تصفیه گازها، به عنوان یک ماده افزودنی بسیار مناسب در سیمان و بتن، تولید پلاستیک، مواد شیمیایی عکاسی، سورفاکتانت ها و همچنین فوم های اورتان مورد استفاده قرار می گیرد.
سنتز و تولید تری اتانول آمین:
سنتز تری اتانول آمین (TEA) در درجه اول از طریق اتوکسیلاسیون آمونیاک، یک فرآیند صنعتی مهم که TEA را همراه با ترکیبات مربوط به آن، مونو اتانول آمین (MEA) و دی اتانول آمین (DEA) تولید می کند. این روش از ماهیت واکنشپذیر اتیلن اکساید، یک اتر حلقوی استفاده میکند، که در مواجهه با آمونیاک تحت واکنشهای متوالی باز کردن حلقه قرار میگیرد، فرآیندی که با حضور یک کاتالیزور اسید یا باز در شرایط دما و فشار بالا تسهیل میشود. طرح واکنش تعمیم یافته برای تولید TEA را می توان به صورت زیر بیان کرد:
NH3 + 3 C2H4O → C6H15NO3
این معادله به طور خلاصه نشان دهنده افزودن متوالی سه مولکول اکسید اتیلن (C2H4O) به یک مولکول آمونیاک (NH3) است که با تشکیل تری اتانول آمین به اوج خود می رسد. این فرآیند با ورود آمونیاک و اکسید اتیلن به یک راکتور آغاز می شود، جایی که مولکول های اکسید اتیلن به طور متوالی با آمونیاک واکنش می دهند. مرحله اولیه شامل حمله هسته دوست آمونیاک به اکسید اتیلن است که منجر به تشکیل یک اتانول آمین میانی می شود. سپس این واسطه با یک مکانیسم مشابه با مولکولهای اکسید اتیلن اضافی واکنش میدهد و در نهایت پس از افزودن سه واحد اتیلن اکسید، TEA تولید میکند.
پس از سنتز، مخلوط واکنش خام که حاوی TEA به همراه MEA، DEA و اکسید اتیلن و آمونیاک واکنش نداده است، تحت یک سری مراحل تصفیه قرار می گیرد. تقطیر متداولترین روشی است که برای جداسازی و خالصسازی تری اتانول آمین از مخلوط واکنش استفاده میشود. از طریق کنترل دقیق پارامترهای تقطیر مانند دما و فشار، TEA در خلوص مطلوب خود جدا می شود.
این فرآیند اتوکسیلاسیون بر اهمیت کنترل عملیاتی دقیق بر شرایط واکنش، از جمله دما، فشار و نسبت واکنشدهنده، برای بهینهسازی بازده و خلوص TEA تاکید میکند. چنین مدیریت دقیق پارامترهای تولید، سنتز کارآمد تری اتانول آمین را تضمین می کند و کاربرد گسترده آن را در صنایع مختلف تسهیل می کند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.